Yenidoğan Bebeklerde Kırık Olur mu?

Yenidoğanlarda kırıklar görülebilir. Sıklığı çok olmamakla birlikte köprücük kemiği, kol (humerus) ve uyluk (femur) kemik kırıkları yenidoğan bebeklerde görülebilen kırıklar arasındadır

Yenidoğan Bebeklerde Kırıklar Ne Sıklıkla Görülür?

Yenidoğan bebeklerde doğumla ilişkili kırıklar genellikle yaygın değildir. Canlı doğumların %1’inden azında meydana gelirler.

Yenidoğan Bebeklerde Hangi Kırıklar Daha Çok Görülür?

Köprücük kemiği (klavikula) kırıkları en sık görülen ortopedik doğum yaralanmasıdır ve doğumların yaklaşık %0,2 ila %3,5’inde görülür. Cinsiyet dağılımı ve görüldükleri taraf eşittir.

Uzun kemik kırıkları ise daha nadirdir. Bir hastanede yapılan 11 yıllık bir çalışmada 34.519 canlı doğumda 8 yenidoğanda uzun kemik kırığı saptanmıştır (binde 0,23 insidans).

Bu vakaların 6’sı uyluk kemiği (femur) kırığı (binde 0,17 insidans).

2’si ise kol kemiği (humerus) kırığı (binde 0,05 insidans).

En sık etkilenen kemikler köprücük kemiği, kol kemiği, uyluk kemiği ve kafatasıdır.

Yenidoğan Bebeklerde Kırıkların Görülme İhtimalini Arttıran Risk Faktörleri Nelerdir?

Yenidoğan kırıklarının oluşumunda çeşitli risk faktörleri bulunmaktadır:

 Doğum Şekli ve Sunumla İlgili Faktörler:

◦Sezaryen doğum: Doğumla ilişkili komplikasyon riskini artırır. Özellikle acil sezaryen doğum, vajinal doğuma göre uzun kemik kırığı riskini daha yüksek taşır. Sezaryen doğumun doğal doğuma kıyasla doğumla ilişkili komplikasyon riskini 4,75 kat artırdığını belirtilmektedir. Belirli bir doğum ağırlığı için vajinal doğuma kıyasla ilişkili patoloji için 9,6’lık göreceli bir risk oluşturur. Ayrıca, belirli bir ağırlık ve parite için doğal doğuma göre 7,82 kat daha yüksek bir risk taşır. Uzun kemik kırıklarının çoğu sezaryen doğumla ilişkilendirilmiştir.

◦Pelvik (makat) geliş: Kırık olasılığı baş sunumuna göre 5,54 kat daha fazladır. Doğal doğumda, pelvik sunum, baş sunumuna kıyasla 6,2’lik göreceli bir risk artışı oluşturur. Makat doğumlarda kırık oluşumu, genel popülasyona göre üç kat daha yaygındır.

◦Zor doğumlar ve müdahaleler: Güçlü çekiştirme gerektiren zorlu doğumlar, zorlu obstetrik manevralar, yetersiz uterin gevşeme, küçük uterin insizyon ve dıştan çevirme kırık riskini arttırır.

◦Omuz distosisi: Başın doğumundan sonra fetal omuzun maternal simfizis pubis’e karşı sıkışması nedeniyle vajinal doğumda kırıklar daha sık görülür.

◦Enstrümantal doğum. Doğum sırasında metalik cihazlar kullanılması kırık riskini arttırır.

◦Uzamış doğum süresi.

Bebekle İlgili Faktörler:

◦Makrozomi (büyük bebek): Önemli bir risk faktörüdür.

◦Prematürite (erken doğum): Uzun kemik kırıkları için bir yatkınlık oluşturabilir.

◦Çoğul gebelikler: (örn. ikiz, üçüz gebelikler).

◦Doğum ağırlığı: Artan doğum ağırlığının kırık riskine karşı koruyucu bir faktör olduğu bulunmuştur; her kilogram artışı riski %83 azaltır. Her ek bir kilogram doğum ağırlığı, kırık/ilişkili patoloji riskini %91 azaltır.

▪Ancak Sezaryen doğumlarda makrozomi kırık riskini arttıran bir risk faktörüdür.

◦ Fetal uzunluk (52 cm’den uzun).

◦Düşük APGAR skoru.

Anneyle İlgili Faktörler:

◦Primiparite (ilk doğum yapan anneler): Multiparlara kıyasla yenidoğan yaralanmaları için %90 daha düşük riskleri vardır. Multiparlık, primiparlığa göre doğum yaralanması riskini %84 azaltır.

◦Anne yaşı: Bazı çalışmalarda istatistiksel olarak anlamlı bir değişken olmasa da, parite ve yaşın birlikte kırık insidansını artırdığı da belirtilmiştir.

◦Annedeki BMI (Vücut Kitle İndeksi): Her BMI artışı için ilişkili patoloji riski %6 artmaktadır. Aşırı kilolu veya obez annelerde sezaryen doğum ve makrozomik bebek riski artar.

◦Preeklampsi, maternal hipertansiyon, maternal trombositopeni gibi maternal rahatsızlıklar da gerekli sezaryen doğum nedenleri arasında sayılabilir.

Yenidoğan Bebeklerdeki Kırıklar Riskli Midir?

Yenidoğanlardaki kırıkların çoğu, özellikle köprücük kemiği kırıkları, genellikle komplikasyonsuz iyileşir ve geç dönemde sekeller bırakmaz. Doğumla ilişkili uzun kemik kırıklarının prognozu da iyidir.

Yenidoğan Bebeklerdeki Kırıklarda Tedavi Farklı Mıdır?

 Evet, yenidoğan bebeklerdeki kırıkların tedavisi, onların hızlı iyileşme potansiyelleri ve spesifik ihtiyaçları nedeniyle genellikle minimal invazivdir ve yetişkinlerden farklılık gösterebilir.

• Köprücük kemiği kırıkları genellikle komplikasyonsuz iyileşir ve özel bir tedavi gerektirmezler.
• Uyluk kemiği kırıkları için önerilen tedavi yöntemleri arasında alçı (spica cast), Pavlik bandaj ve atellerdir.
• Kol kemiği kırıkları için nörovasküler yaralanmalar nadirdir ve genellikle minimal müdahale ve yumuşak immobilizasyon yeterlidir.

Yenidoğan Bebekte Kırık Olduysa Farklı Hastalıklar Araştırılmalı Mıdır?

 Evet, yenidoğanda bir kırık saptandığında, patolojik kırık olasılığı akılda tutulmalı ve altta yatan başka hastalıklar araştırılmalıdır.

• Çalışmalardan birinde, uzun kemik kırığı olan 8 vakadan 2’sinde (%25) fetal osteoporoz saptanmıştır. Bu durum osteogenezis imperfekta (kemik kırılganlığı hastalığı) ve konjenital nöromüsküler bozukluk gibi durumların sonucu olabilir.

Kaynaklar, bu tür malformasyonların tespitinde ikinci trimesterdeki ultrason taramasının etkin bir yöntem olduğunu belirtmektedir.