Çocuklarda Alt Ekstremite Rotasyonel Sorunları
|
Şekil 1 içe dönüklük (intoeing) |
Şekil 2 Dışa dönüklük (out toeing) |
- Genel Tanım: Alt ekstremitenin rotasyonel sorunları, femur (uyluk kemiği) veya tibiada (kaval kemiği) uzun eksenleri üzerinde meydana gelen dönüklüklerdir. Bu durum, çocuklarda sıkça görülen içe veya dışa basma (in-toeing/out-toeing) şikayetlerinin önemli bir nedenidir.
◦ Büyüme Süreci: Alt ekstremitedeki rotasyonel değişiklikler 8-10 yaşına kadar devam eder. Bu süreçte femur yaklaşık 25 derece dışa dönerek anteversiyon azalır ve tibia ise ortalama 15-20 derece dışa döner.
◦ Femoral anteversiyon nedir? Femurun proksimal (üst) ve distal (alt) kısımları arasındaki içe dönüklüktür. Doğumda yüksek olan bu durum, çoğu çocukta 8 yaşına kadar düzelme eğilimindedir.
◦ İnternal tibial torsiyon nedir? Tibianın içe dönük olmasıdır. Bu durum da genellikle okul öncesi yıllarda büyüme ile azalır.
- Torsiyonel Uyumsuzluk Sendromu (Miserable Malalignment) Nedir? Aşırı femoral anteversiyonun, bunu dengelemek için gelişen aşırı eksternal (dışa dönük) tibial torsiyon ile birleştiği durumdur. Bu tablo diz önü ağrısı ve patellar instabilite gibi sorunlara yol açabilir ve büyüme ile kendiliğinden düzelme potansiyeli daha düşüktür.
Çocuklarda dönüklük sorunu olup olmadığı nasıl değerlendirilir?
- Fizik Muayene: Tanının temeli dikkatli bir öykü ve fizik muayenedir.
◦ Kalça Rotasyonu: Tercihen çocuk yüzüstü yatarken ve dizi 90 derece bükülüyken ölçülür. Kalçanın içe rotasyonunun artması (70 dereceden fazla olması) femoral anteversiyonu düşündürür. “W” şeklinde oturma pozisyonu da anteversiyon için karakteristik bir bulgudur.
◦ Tibial Torsiyon: Uyluk-ayak açısı (thigh-foot axis) ile değerlendirilir. Çocuk yüzüstü yatarken ve dizi 90 derece bükülüyken, uyluğun ekseni ile ayağın ekseni arasındaki açı ölçülür. Bebeklerde bu açı ortalama 5 derece içe dönükken, 8 yaşına kadar yaklaşık 10 derece dışa dönük hale gelir.
◦ Yürüyüş Değerlendirmesi: Ayak ilerleme açısı (foot progression angle), çocuğun yürüyüşü gözlemlenerek belirlenir. Bu açı, alt ekstremitenin bir bütün olarak fonksiyonel dizilimini yansıtır. Ancak, femoral ve tibial deformiteler birbirini dengeleyebileceği için, ciddi deformitelerde bile bu açı normal görünebilir.
- Görüntüleme Yöntemleri:
◦ Radyografi (Röntgen): Genellikle eklemlerin sağlığını ve diğer dizilim bozukluklarını değerlendirmek için kullanılır, ancak rotasyonel deformiteleri ölçmede yetersizdir.
◦ Bilgisayarlı Tomografi (BT): Alt ekstremite rotasyonel anormalliklerinin tanısında altın standarttır. Femoral anteversiyon ve tibial torsiyonu sayısal olarak ölçmek için kullanılır. Ancak çocuklarda radyasyon maruziyeti bir endişe kaynağıdır.
◦ EOS Görüntüleme: Düşük doz radyasyonla 3 boyutlu modelleme ve güvenilir rotasyon ölçümü imkanı sunan bir alternatiftir ve BT ile karşılaştırılabilir sonuçlar verir.
Konu ile ilgili youtube videomuza bağlantıyı kullanarak ulaşabilirsiniz.
Sağlıkla ve bilgiyle kalın
Daha geniş bilgi için
+90 539 278 2895