Çocukların iskelet sistemi sorunları ile ilgili ailelerin bize en sık ilettikleri şikayetler ve muhtemel nedenlerini sizler için “sık sorulanlar” başlığı altında derledik. Bunların dışındaki şikayetler için bize ulaşmakta tereddüt etmeyin.
- Yürümeye yeni başlayan çocukta bacak eğriliği
Çocuğum 1,5 yaşındayeni yürümeye başladı ama bacakları dışa doğru eğri duruyor. Bu normal mi?
Yürümeye yeni başlayan çocuklarda bacaklarda hafif eğrilik (fizyolojik genu varum, O bacak) normaldir. Genellikle 3 yaşına kadar düzelir. Ancak eğrilik belirginse, tek taraflıysa veya yaş ilerledikçe artıyorsa “raşitizm” ya da “Blount hastalığı” gibi durumlar araştırılmalıdır. Basit bir muayene ve gerekirse bacak grafisi ile durum netleştirilebilir.
- Topallama ve kalça ağrısı
6 yaşındaki oğlum / kızım birkaç gündür topallıyor. Kalçasında ve dizinde ağrı olduğunu söylüyor. Bir düşme veya zorlanma olmadı. Bunun nedeni ne olabilir? Ne yapmalıyım?
Bu tablo çocuklarda sık görülen “geçici sinovit” ya da daha nadiren “Perthes hastalığı” gibi kalça problemlerine işaret edebilir. Düşme olmaması enfeksiyon veya eklem içi sıvı artışı yönünden uyarıcıdır. Kalça ultrasonu ve gerekirse röntgenle değerlendirme gerekir. Özellikle ağrı ve topallama artıyorsa, çocuk yürümeyi reddediyorsa ve eklem hareketleri ağrı nedeniyle yapılamayacak kadar fazlaysa vakit kaybetmeden muayene edilmelidir.
- Düşme sonrası kolunu hareket ettirememe
Oğlum / kızım oyun parkında düştü, kolunu hareket ettiremiyor ve dirseği şişti. Ciddi bir sorun olabilir mi? Nedeni olabilir?
Çocuklarda dirsek çevresi kırıkları sık görülür. Şişlik ve hareket kısıtlılığı varsa kırık olma olasılığı yüksektir. Bu tür durumlarda kol sabitlenip (atel veya askıyla) acilen ortopedi hekimine başvurulmalıdır. Erken ve doğru tedavi, dirsek hareketlerinin tam olarak korunması açısından çok önemlidir.
- Diz önünde şişlik ve ağrı
12 yaşındaki oğlum futbol /basketbol oynuyor, dizinin önünde bir şişlik çıktı ve dokununca ağrıyor. Antreman sonrasında merdiven çıkarken de ağrı oluyor. Bunun nedeni nedir?
Bu bulgular “Osgood-Schlatter hastalığı” ile uyumludur. Diz kapağı altındaki büyüme bölgesinde oluşan zorlanmaya bağlıdır. Ağrı genellikle yüklenme ile artar. Dinlenme, soğuk uygulama, germe egzersizleri ve gerektiğinde ağrı kesicilerle tedavi edilir. Genellikle büyüme tamamlanınca kendiliğinden düzelir. Ağrı birkaç günden fazla sürüyorsa, şişlik sürekli artıyorsa ve basit tedavilerden sonuç alınamıyorsa ortopedi ve travmatoloji hekimi ile görüşülmelidir.
- Topuk ağrısı ( aktif veya sporcu çocuk)
10 yaşındaki oğlum futbol oynadıktan sonra topuk ağrısından şikâyet ediyor. Ayağa kalkınca basmakta zorlanıyor ve aksıyor. Dinlenirken ağrısı yok. Düşme veya atlama gibi bir olay da olmadı. Bu neden olur?
Anlatılanlar “Sever hastalığı” olarak bilinen topuk apofiziti olabilir. Büyüme döneminde, aşil tendonu çekişine veya yoğun aktivitenin darbesine bağlı gelişir. İstirahat, topuk yastığı ve germe egzersizleri genellikle yeterlidir. Şiddetli ağrıda spora kısa süre ara verilmesi önerilir. Uzun süreli veya sürekli artan şikayetler için ortopedi ve travmatoloji mauyenesi önerilir.
- Ayağı içe dönük doğan bebek
Bebeğimiz doğduğunda ayağı içe doğru dönüktü. Çocuk doktor çarpık ayak olabilir dedi. Ne yapmalıyım? Birkaç ay beklesek sorun olur mu?
Bu “pes ekinovarus” yani doğuştan çarpık ayak olabilir. Erken tanı ve tedavinin hemen başlanması çok önemlidir. Bebeklik döneminde özel alçılama (Ponseti yöntemi) ile çoğu zaman ameliyatsız düzelir. Erken müdahale edilmezse kalıcı şekil bozukluğu gelişebilir. Bu nedenle ortopedi uzmanına acilen başvurmak gerekir. Tedavi ve izlem uzun sürelidir.
- Diz kapağı çıkması
15 yaşındaki kızım koşarken diz kapağının yerinden çıktığını söyledi, sonra kendi kendine yerine oturdu ama hâlâ şiş. Basmakta zorlanıyor ve dizindeki his yüzünden istediği gibi hareket edemiyor. Bu ciddi bir durum mudur? Ne yapmalıyız?
Ani hareketler ve bükülü dizde yüklenmeli olaylar “patella çıkığı”na neden olabilir. İlk olay sonrası dizde diz kapağını yerinde tutan bağ hasarı oluşabilir. Şişlik varsa MRI ile değerlendirme gerekir. Eklem içinde kıkırdak kırığı olmadığından emin olmak gerekir. Sürecin kesinlikle çocuk ortopedi yaklaşımı iyi olan bir ortopedi ve travmatoloji uzmanı tarafından yönlendirilmesi önerililir.
- Kalça ağrısı ve ateş
6 yaşındaki oğlumun kalçası ağrıyor ve ateşi var, yürümek istemiyor. Kalçasını sürekli bükük tutuyor ve bize düzelttirmiyor. Hareket ettirince ağrısı çok şiddetleniyor. Ne yapmalıyım?
Ateşle birlikte eklem ağrısı “septik artrit” yani eklem enfeksiyonu olabilir. Bu ciddi bir durumdur ve acil müdahale gerekir. Evde bekletmeden en kısa sürede çocuk ortopedi yaklaşımı iyi olan bir ortopedi ve travmatoloji uzmanı tarafından değerlendirilmelidir. İlk değerlendirme sonrası kan tetkikleri, ultrasonografi gerekebilir. Bu durum hızlıca eklemin temizlenmesini (ameliyatla) gerektirebilir.
- Omurga kamburluğu (kifoz)
15 yaşındaki kızımda sırt kamburu gibi bir duruş fark ettim. Telefon kullanırken daha belirgin oluyor. Artık sürekli kambur duruyor. Bu neden olabilir?
Bu durum postüral (duruş bozukluğuna bağlı) kamburluk olabilir. Uzun süre oturma ve ekran kullanımıyla artar. Egzersiz, duruş eğitimi ve fizyoterapi ile genellikle düzelir. Ancak eğrilik sabitse Scheuermann kifozu gibi yapısal nedenler araştırılmalıdır. Bu nedenle iyi bir muayene gerektirir. Sadece filmlerin değerlendirilmesi her zaman yeterli değildir.